Γ-ραφείον

"...Ποτέ δεν πρέπει να είναι ικανοποιημένος με αυτό που κάνει. Ποτέ δεν είναι όσο καλό μπορεί να γίνει. Πάντα να ονειρεύεσαι και να στοχεύεις ψηλότερα από εκεί που ξέρεις ότι μπορείς να φτάσεις. Μη σε απασχολεί το να γίνεις απλώς καλύτερος από τους σύγχρονους ή τους προγενέστερούς σου. Προσπάθησε να γίνεις καλύτερος από τον εαυτό σου. Ο καλλιτέχνης είναι ένα πλάσμα που το καθοδηγούν οι δαίμονες. Δεν ξέρει γιατί το διαλέγουν και συνήθως έχει τόσα πολλά να κάνει, που δεν του μένει χρόνος να σκεφτεί το γιατί. Είναι πέρα για πέρα αμοραλιστής, με την έννοια ότι θα ληστέψει, θα δανειστεί, θα εκλιπαρήσει ή θα κλέψει από τον οποιονδήποτε και από τον καθένα για να κάνει τη δουλειά του... Η μοναδική ευθύνη που φέρει ο συγγραφέας είναι απέναντι στην τέχνη του..." (Φώκνερ)

Απόσπασμα από το βιβλίο που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Τόπος σε μετάφραση Μαρίνας Τουλγαρίδου και με εισαγωγή του Ορχάν Παμούκ. Πρόκειται για τον τίτλο "Η Τέχνη της γραφής" σε επιμέλεια Φίλιπ Γκούρεβιτς και αφορά τις συνεντεύξεις δέκα σπουδαίων δημιουργών στο "Paris Review".

Δεν πιστεύω στις αυθεντίες, στα συνταγοχάρτια και στη δημιουργική γραφή -όσον αφορά το οπισθόφυλλο αυτά', μάλλον στη δημιουργική σκέψη και ζωή και αμφισβήτηση και διαρκή ανάγνωση και αναζήτηση, αλλά η συλλογή αυτών των συνομιλιών αποτελεί μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία να απευθυνθεί αυτός που γράφει στον εαυτόν του και να  αφήσει να του ταράξουν λίγο τα νερά ο Μάρκες, ο Χέμινγουέι, ο Καπότε, ο Φώκνερ, ο Έλιοτ, ο Μπέλοου, ο Μπόρχες, ο Γκρην, ο Μπλουμ. Ευχαριστιέται κανείς την ειρωνεία τους, τη σκέψη τους, το λόγο τους. Σε μια συνομιλία μυστική και διαρκή με τους δαίμονες και τους αγγέλους του ο καθένας. Σκέτη απόλαυση.

*****

Διάβασα τη νουβέλα "Η ανάκριση" του Ηλία Μαγκλίνη που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κέδρος. Εντυπωσιάστηκα. Βρήκα σπουδαία την ιδέα του και το βάθος που κατάφερε να δώσει ο συγγραφέας στην ιστορία του. Μια εξαιρετική συνομιλία με το παρελθόν, με το συλλογικό ασυνείδητο, με την Ιστορία και πώς αυτή εγγράφεται στην προσωπική μνήμη. Επιτέλους κάποιος που τόλμησε να αντιμετωπίσει το παρελθόν με θάρρος και πρωτοτυπία λογοτεχνικά. Εξαιρετική η γραφή του, με ρυθμό και ένταση εξυπηρέτησε στην εντέλεια την υπόθεση, με τις ψυχικές αποχρώσεις και τις φορτίσεις των ηρώων του. Το σύμπλεγμα της Ηλέκτρας, αντίστοιχης εμβέλειας με το Οιδιπόδειο ας πούμε, και πώς αυτό θα μπορούσε να ειδωθεί και ως σύμπτωμα της ίδιας μας της κοινωνίας. Εμβριθής ματιά στη γυναικεία ψυχολογία και την ανδρική ύπαρξη, ταυτόχρονα. Χωρίς "ραφές" ανάμεσα στα επίπεδα της γραφής του-ανάγνωσης από μας, ο δημιουργός αφήνει να πλανάται ωραία ο υπαινιγμός, λέγοντας τσεκουράτα την ιστορία του.

*****

Ψυχική συγγένεια ως προς τις λογοτεχνικές μου προθέσεις, τουλάχιστον όπως αντιλαμβάνομαι  εγώ τη λογοτεχνία, διαπίστωσα στο βιβλίο του Σπύρου Γιανναρά, "Ο λοξίας", που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ίνδικτος. Μου άρεσε η γλώσσα και ο προβληματισμός. Καμιά φορά αυτός ο δεύτερος, ιδίως στη δεύτερη νουβέλα του βιβλίου, λειτούργησε εις βάρος της λογοτεχνικότητας και εντέλει του ίδιου του κειμένου. Μια πολύ καλή αρχή για το συγγραφέα, ωστόσο. Μου άρεσε η ειρωνεία του, θα ήθελα παρακάτω να τολμήσει μια ακόμη πιο λοξή ματιά ευρύτατα στην πραγματικότητα. Πιστεύω ότι μπορεί να το κάνει και βεβαίως διαθέτει τα φόντα για να αφήσει να ακουστεί πιο δυνατά η δική του συγγραφική φωνή, πέρα από τις λογοτεχνικές του επιρροές.